2013. Al jarenlang groeit de ganzenpopulatie in Nederland. Boeren hebben daar enorm last van. De schade aan land en gewas is voor dit jaar begroot op € 18 miljoen. Even met de natte vinger gepeild: het ganzenoverschot, rijp voor afschot, is dit jaar om en nabij de 1.000.000 van dat gevogelte. Het water- en grasrijke Friesland is een Walhalla voor de ganzen. Een grensovervliegend probleem.
Er zijn jaarlijks steeds meer overzomerende ganzen (de schatting voor 2012 was 600.000) en bij benadering 2 miljoen brand-en grauwe ganzen (dat is maar liefst 66-75% van het Europese ganzenbestand) overwinteren in de lage Landen, waarvan maar liefst de helft in Friesland en dat zou-bij doorrekening-omtrent 2017/2018 een totaal kostenpost veroorzaken van € 38 miljoen. Voor 2014 is een tekort begroot van 3,25 miljoen, maar de Provincie Fryslân heeft toegezegd de rijksbezuiniging van het schadefonds aan te vullen tot ca 6.5 miljoen euro.
Nu was in het cluster G 7 (ganzenzeven) een ganzenaccoord gesloten, waarin beperkte afspraken werden gemaakt tot vermindering van die kostenpost door afschot, wegvangen en vergassing van het ongedierte. De vogelwerkgroep SOVON denkt nu, dat ruiming van ganzen geen zoden aan de dijk zet. Minder “natte natuur” zou een oplossing zijn. Maar dat is een Friesland geen optie. Volgens (oude) Europese afspraken moet Fryslân 666.000 ganzen opvangen, maar de populatie was in 2013 al aangegroeid tot het dubbele aantal en die “winterganzen” moeten met rust worden gelaten.
Dus zitten de agrariërs nu met een probleem. Ze klagen en doen een steeds groter beroep op een té beperkte schade-uitkering. Schade en vergoeding-vooraf is lastig vast te stellen, zeker voor gebieden die door de boer niet wordt gebruikt. Bejaging is geen goede oplossing, want de meest beesten vliegen gewoon naar een ander perceel en richten daar in grotere aantallen nóg meer schade aan. Vorig jaar werden er in Friesland ongeveer 18.000 overzomerende ganzen afgeschoten en honderden eieren doorgeprikt. Desondanks nam de populatie toe van ongeveer 42.000 naar 50.000 ganzen. Voorlopig is er voor het vangen en doden van broedende ganzen in de rui-periode zelfs geen juridisch toegestane en acceptabele dodingsmethode. Het eierzoeken, -schudden en doorprikken is geen effectieve methode tot vermindering van het ganzenbestand.
Ruiming (vergassing) door professionele bedrijven met behulp van het stikgas CO2 is de meest voorgestane optie. Vergassing is behoorlijk effectief, maar omstreden: in de zomer van 2008 werden op Texel 4.461 ganzen gedood met CO2-gas. Dat leidde tot woedende reacties en Kamervragen. Vergassing met CO2 betekent een pijnlijke, langzame dood voor de ganzen. Wettelijk is het verboden, tenzij er een speciale ontheffing wordt verleend door Gedeputeerde Staten. . …
Daarom vroeg de G7 de Tweede Kamer het voorstel van het ministerie van Economische Zaken te steunen om honderdduizenden van die zomergasten op grote schaal op CO2 te vergassen. De prangende vraag is HOE. Grote Lindegas-CO2-tankauto’s en masse naar de soppige sompen sturen? Dan nog de vogels in een afvangkooi jagen en het gestresste gansje met het handsje vangen? Eerst aan Europa toestemming vragen voor vergassing en dan de bange beesten twee bij twee naar een vergassingsbakje sleuren? En even aan CO2 laten snuiven? Wist u dat al dat broeikasgas later de lucht in gaat? Dan ben ik voor beVOSsing. Dus de natuurlijke vijand en in-toom-houder van de gans NIET bejagen maar juist verwelkomen. Want vossen zijn dol op ganzeneieren.
*) Op 2 december 2013 werd in Den Haag op Provinciaal niveau nog na-gedacht over dat landelijke Ganzenaccoord. En die afspraak werd subiet afgeschoten. Nu zijn de provincies weer aan zet. Er ontstond grote ruzie over de winterrust van miljoenen van die birdies. De boeren hebben er te veel last van en willen er korte metten mee maken, het probleem de nek omdraaien. De boeren hebben dus geen boodschap aan het ganzenaccoord en willen die pestvogels maar het liefst meteen afknallen. Want verjagen, al dan niet met knallen of een laserlamp, met neproofvogels, drones of de inzet van border-collies, brengt de ganzen bij de buurboer en die stuurt ze dan vast linea-recta terug.
06-12-2013: Vandaag praat gedeputeerde Kramer met de Friese organisaties teneinde een Fries ganzenakkoord te bewerkstelligen. Nu het landelijke akkoord over het ganzenbeheer van de G7 is mislukt, is de hoop gevestigd op het maken van een specifiek akkoord voor de provincie Friesland. Ook de jagers, die bij de G7 al in de onderhandelingsfase afhaakten, schoven bij deze besprekingen aan. Jageropperhoofdman Broersma stelde dat de jagers het ganzenakkoord vanaf het begin “onethisch” en niet uitvoerbaar hebben gevonden. ‘Daarom zijn we er ook uitgestapt.’ Ze willen dat er in november en december en masse (kerst)ganzen afgeschoten mogen worden en dat de winterrust dus wordt bekort tot januari en februari. Maar vogelbeschermers stellen dat er dan altijd onnodig meer ganzen aangeschoten zullen zijn.
07-12-2013: Er kwam dus GEEN Fries ganzenakkoord. De meningsverschillen waren ook provinciaal te groot. Nu dreigen diverse provincies hun inleg is het landelijke schadefonds terug trekken waardoor de vergoedingen voor Friesland veel lager zullen uitvallen. En dát terwijl het aantal ganzen in Friesland ongeveer DRIE KEER zoveel is als overeengekomen was. Maart 2014: Er is nog steeds geen akkoord over vergoeding van ganzenschade en bestrijding van de populatie. Deze wordt nu niet meer centraal geregeld maar per provincie.
It tal skiere guozzen dat briedt yn de gebieten fan Steatsboskbehear yn Súdwest-Fryslân is ferline jier mei tweintich prosint tebekrûn. Der sieten earst hast 1100 keppels guozzen en dat binne no noch gjin 900. Mooglik komt dat trochdat de lêste jierren geregeld aaien trochpript binne. Mar ek de foks hat yn guon gebieten dwaande west. Foar de efterútgong groeide it tal skiere guozzen al net mear. Boeren binne bliid mei minder guozzen, omdat de fûgels it gers opfrette.
Mei 2014. Er is nog steeds geen akkoord gesloten tussen de Friese natuur-en boerenorganisaties, jagers en de Provincie. Heikel punt is het verschil van mening over een uitbreiding van de winterrust van 2 naar 4 maanden. Juni 2014. de Provincie Friesland heeft een eigen ganzenakkoord tot stand gebracht. Het doel is om de populatie met 10% te doen verminderen zonder dat een ganzensoort daardoor echt in de problemen komt. In de maanden januari en februari worden de trekganzen met rust gelaten, maar de brandgans moet intensiever worden bejaagd. Natuurmonumenten is voorzichtig positief over dit akkoord, want eigenlijk wilde deze organisatie een viermaandelijkse rustperiode en dat de brandganzen helemaal met rust worden gelaten. In Friesland werden jaarlijks al tienduizenden kolganzen en grauwe ganzen afgeschoten, zonder dat de schade aan de landbouw vermindert.
Augustus 2014. De Provincie Fryslân bestemde 28.000 ha als fourageergebied, waar ganzen in de wintermaanden kunnen rusten en eten. De boeren met weidegrond in dat gebied gaan voor 85% akkoord met een schade-vergoeding.
*) Mei 2015, TROUW: Tot nu toe vormde de regio rondom Schiphol een uitzondering op de Europese regel dat ganzen NIET mogen worden vergast, maar die regel is nu door Europa afgeschaft. Net als rondom Schiphol wordt er voor de vergassing gebruik gemaakt van CO2. Vanaf eind mei zal worden begonnen met vergassing in Noord-Holland en Utrecht. De overheid wil de schade die ganzen toebrengen aan de landbouw terugdringen naar het niveau van 2005. Dat betekent dat naar schatting een half miljoen ganzen afgemaakt moet worden. Maar met deze methode wordt dus door Duke-Faunabeheer uit Lelystad wel een forse hoeveelheid van het vermaledijde broeikasgas CO2 de atmosfeer ingeblazen.
De Provincie Fryslân wenste 10.000 ganzen dood in 2015, waarbij maar enkele weken in juni mogelijk zijn omdat de beesten in die rui-periode weigeren weg te vliegen. En het is over-duidelijk dat een éénmalige vang-en vergassingsactie ( buit 300-400 dode ganzen) in deze provincie NIETS zal uitmaken. Want het aantal brand-en grauwe ganzen neemt toe, het grasland wordt kaalgevreten: ook de bijzondere vegetatie in natuurgebieden. Het land wordt zó kaal dat andere weidevogels als de kievit en de grutto geen bescherming hebben.
Duke Faunabeheer vergastte in 2008 op Texel 4461 ruiende ganzen van de toen overzomerende 6.000-10.000 dieren.Nu staan natuurbeheerders in Friesland in de startblokken om het vergassen weer toe te passen.
Vrijdag 5 juni 2015: Vanochtend is in de Jan Durkspolder bij het Friese Eernewoude een proef gestart om ganzen met CO2 te vergassen. De grauwe ganzen werden met ganzendrijvers op de wal en met bootjes in een vangkooi gedreven. De opzet wat om zo’n 300 dieren te vangen.De schatting was dat er zo’n 1000 dieren waren, maar het waren er meer waardoor de beesten elkaar vertrapten tijdens het opdrijven. 16 juni. De Dierenbescherming meldde dierenmishandeling bij de dierenpolitie en wil dat de Provincie Fryslân geen vergunning meer afgeeft voor ganzenvergassing. Verjagen of lokken naar naar een ander voedselveld zou een diervriendelijker oplossing zijn.
De “ruiming” wordt betaald door de Provincie Fryslân en is bedoeld om landbouwschade tegen te gaan. Eigenaar IT FRYSKE GEA van het natuurgebied werkt mee aan deze proef onder de voorwaarde dat de winterganzen in Friesland met rust zullen worden gelaten.
-Intussen is een forse vlucht vale GIEREN in Friesland aangeland om de restjes op te ruimen. Also, das GÄNSE Problem gelöst
December 2015: Schietgrage Amerikanen hebben bedacht dat het organiseren van een ganzen-safari naar Friesland wel in de smaak zou vallen.
-Voor het vervolg (GEBRADEN POLDERGANZEN) zie: https://123gedichten.wordpress.com/2013/12/08/gebraden-polderganzen/
1-2-3 Gedichten & Gedachten, Poetry-toPic 